auteurswebsite
Ed van Lil
Boeken
Massahysterie lijkt actueler dan ooit. Via de moderne media staan we altijd en overal met elkaar in verbinding. Angsten, hypes en geruchten kunnen zich razendsnel verspreiden en grote groepen mensen mobiliseren Maar wie meent dat massahysterie alleen in onze hedendaagse westerse wereld voorkomt, heeft het mis. Het is van alle tijden en culturen. Dit boek beschrijft tien klassieke gevallen van massahysterie uit de geschiedenis. Het zijn even bizarre als spectaculaire voorbeelden van op hol geslagen groepsgedrag. Van collectieve wanen tot epidemische modeziekten. Van macabere zelfmoordgolven tot besmettelijke beleggerspaniek.
VAN HEKSENWAAN TOT MARSPANIEK
Bestel mijn boek
TITEL
Van heksenwaan tot marspaniek
ONDERTITEL
In de greep van massahysterie
AUTEUR
Ed van Lil
GENRE
non-fictie (sociologie, psychologie)
UITGEVER
Boekenbent (2e druk 2019)
UITVOERING
paperback, geillustreerd
PAGINA'S
392
ISBN
978-94-6328-283-3
U kunt het boek voor 24,45 bestellen bij de boekhandel. Het is op internet verkrijgbaar via o.a. de volgende sites:
Over mij
Ik heb de filmacademie gevolgd en daarna sociale en organisatiepsychologie gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam en Leiden. Ik ben sociaal wetenschappelijk onderzoeker en psycholoog NIP.
Mijn interessegebieden liggen met name op het vlak van sociale beinvloeding en groepsdynamica in een historische context.
Thema's van mijn boek
I
Collectieve dwalingen
Mensen vertonen nogal eens kuddegedrag omdat het meegaan met de groep hen veiligheid biedt. Maar dat hoeft niet altijd een juiste gedragskeuze te zijn. Aan de hand van drie casussen wordt geïllustreerd hoe groepen mensen misleid kunnen worden en zich en masse kunnen vergissen, soms met verstrekkende gevolgen.
II
III
Moral agents en moral patients
Door de eeuwen heen hebben zich tal van moral panics voorgedaan. Dergelijke morele panieken komen op wanneer gebeurtenissen als een bedreiging van de bestaande sociale orde worden ervaren. In zulke situaties worden diepgewortelde angsten gemobiliseerd. Mensen die zich het slachtoffer voelen (moral patients) hebben dan de neiging om een verantwoordelijke veroorzaker (een moral agent) te zoeken die passend is bij het onheil. Dit heeft in het verleden herhaaldelijk geleid tot het aanwijzen en vervolgen van zondebokken en vermeende schuldigen. Voorbeelden zijn de heksenwaan tijdens en na de middeleeuwen, complottheorieën en de kinderontuchtaffaire in Oude Pekela.
De metafoor van LeBon
IV
Bij dit thema gaat het om de vraag hoe het kan dat mensen lichamelijke klachten en ziektesymptomen van elkaar overnemen, terwijl er bij hen geen lichamelijke oorzaak kan worden vastgesteld. In fabrieken en scholen leidt dit soms tot massale symptoombesmetting. En wat drijft mensen tot imitatiezelfmoorden en groepssuïcides? Aan de hand van enkele macabere casussen wordt deze vraag beantwoord.
Onbegrepen massahysterie
Ook al zijn er in de bestaande wetenschappelijke literatuur veel verklaringen voor massahysterie aangedragen: nog niet alles wordt begrepen. In dat verband springt met name een casus in het oog: de dansmanie. Hierbij kregen onze middeleeuwse voorouders massaal stuiptrekkingen en dansaanvallen. Het werd in die tijd toegeschreven aan demonen. De dansmanie geldt na al die jaren echter nog steeds als een cold case, een onopgeloste zaak.
Contact
U kunt contact met mij opnemen via het onderstaande emailadres.
U ontvangt dan zo spoedig mogelijk een reactie.